Τα αυτοάνοσα είναι πολυσυστηματικά νοσήματα, που σημαίνει ότι προσβάλλουν πολλά όργανα μέσα στο ανθρώπινο σώμα με διαφορετικό ενίοτε τρόπο. Το κοινό χαρακτηριστικό των νοσημάτων αυτών είναι ότι διακρίνονται από εξάρσεις και υφέσεις και ότι τα συμπτώματα επανέρχονται με παρόμοια εικόνα κάθε φορά.
Η αρθρίτιδα, δυστυχώς, δεν αποτελεί προνόμιο μόνο των μεγάλων ηλικιών. Εμφανίζεται όλο και περισσότερο σε παιδιά και εφήβους.
Τα αυτοάνοσα νοσήματα στα παιδιά είναι σπάνια. 1 στα 1000 παιδιά κάτω από 16 ετών πάσχουν από Νεανική Αρθρίτιδα. Όταν εμφανίζονται μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστούν και δύσκολο να αντιμετωπιστούν.
Τι είδους παθήσεις συναντάμε στα παιδιά;
Τα πιο συχνά Αυτοάνοσα Νοσήματα στα παιδιά είναι:
– Η μεταλοιμώδης αρθρίτιδα
– Η Νεανική Ιδιοπαθής Αρθρίτιδα(ΝΙΑ)
– Τα αυτοάνοσα νοσήματα του συνδετικού ιστού
– Οι αγγειΐτιδες
– Τα αυτοφλεγμονώδη νοσήματα
Στις πρoαναφερθείσες παθήσεις, οι φλεγμονές μπορεί να συμβούν σε πολλά και διαφορετικά σημεία του σώματος, ανάλογα με τον τύπο της νόσου. Εκτός των αρθρώσεων, φλεγμονές μπορούν να εμφανιστούν στα μάτια, το δέρμα, τους μύες και τα εσωτερικά όργανα.
Εάν το παιδί έχει ένα αυτοάνοσο νόσημα, πολλά εξαρτώνται από την έγκαιρη διάγνωση, ώστε να αντιληφθεί ο γιατρός τι συμβαίνει και στη συνέχεια να αντιμετωπίσει την πάθηση επιθετικά.
Πώς εκδηλώνεται η αρθρίτιδα;
Και αν είναι πολύ μικρό το παιδί, πώς θα γίνει αντιληπτό;
• Τα συμπτώματα γενικά περιλαμβάνουν πόνο και δυσκαμψία, ερυθρότητα, θερμότητα, πρήξιμο και μειωμένο εύρος κίνησης. Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά ή σταδιακά.
• Σε ορισμένους τύπους αρθρίτιδας προσβάλλονται και άλλα όργανα.
Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από κόπωση και ήπια εξανθήματα έως σπάνιες, σοβαρές παρενέργειες, όπως επιληπτικές κρίσεις. Η διάγνωση μπορεί να είναι δύσκολη, επειδή πολλά συμπτώματα τείνουν να έρχονται και να φεύγουν και συχνά είναι μη ειδικά.
Η διάγνωση της νόσου έχει δυσκολίες καθώς συχνά τα παιδιά ανέχονται καλά τις διαταραχές της λειτουργικότητας των αρθρώσεων και τον πόνο, παρά τη φλεγμονή, και έτσι μπορεί να μην παραπονιούνται. Ενδείξεις που συχνά οδηγούν σε διάγνωση είναι συνήθως παρατηρήσεις των γονέων για περιορισμό της δραστηριότητας του παιδιού τους, δυσκαμψία κατά το ξύπνημα, απροθυμία να χρησιμοποιήσουν τα παιδιά τις πάσχουσες αρθρώσεις, ατονία, ανορεξία κ.α.
Τα Νεανικά Ρευματικά Νοσήματα είναι μια ομάδα σπάνιων χρόνιων φλεγμονωδών καταστάσεων. Η συνηθέστερη όμως μορφή ρευματοπάθειας στα παιδιά είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα (Νεανική Ρευματοειδής Αρθρίτιδα: ΝΙΑ): 1 στα 1.000 παιδιά προσβάλλονται απ’ αυτήν, σύμφωνα με διεθνείς στατιστικές.
Πόσο σοβαρές είναι οι ρευματικές παθήσεις στα παιδιά;
Η σοβαρότητα των ρευματικών παθήσεων και ιδίως της ΝΙΑ – έγκειται στο ότι- επειδή προσβάλλονται οι αρθρώσεις και τα οστά κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του σκελετού, προκαλούνται παροδικές ή και μόνιμες παραμορφώσεις των χεριών και των ποδιών.
Αποτέλεσμα είναι ότι τα παιδιά αυτά δυσκολεύονται να περπατήσουν ή να χρησιμοποιήσουν σωστά τα δάχτυλα των χεριών, αποκτούν δηλαδή κάποια παροδική ή και μόνιμη αναπηρία.
Ευτυχώς, στο μεγαλύτερο ποσοστό, οι παραμορφώσεις αυτές είτε θεραπεύονται από μόνες τους, είτε με την κατάλληλη θεραπεία. Έτσι τα περισσότερα παιδιά με ΝΙΑ -και ιδιαίτερα εκείνα που έχουν προσβολή λίγων μόνο αρθρώσεων, αναπτύσσονται κανονικά και ενηλικιώνονται χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.
Σ’ ένα μικρό, ευτυχώς, ποσοστό η νόσος είναι σοβαρότερη και χρειάζεται ειδική θεραπευτική αντιμετώπιση, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που υπάρχει προσβολή πολλών αρθρώσεων αλλά και ζωτικών εσωτερικών οργάνων.
Εκτός από την κοιλιοκάκη, τα περισσότερα παιδιατρικά αυτοάνοσα νοσήματα είναι ασυνήθιστα. Ωστόσο, οι αυτοάνοσες ασθένειες στα παιδιά συχνά αποδεικνύονται οι πιο προκλητικές για τους ειδικούς ιατρούς.
Επίδραση του stress στην εμφάνιση και εξέλιξη των Αυτοάνοσων νοσημάτων στα παιδιά
Το ψυχολογικό στρες, που αναγνωρίζεται ως ζήτημα δημόσιας υγείας σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες, μπορεί να είναι ένας μηχανισμός πρόκλησης και διατήρησης αυτοανοσίας στα παιδιά.
Είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε πώς το ψυχολογικό στρες μπορεί να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σύστημα σε νεαρή ηλικία, επειδή τα αυτοάνοσα νοσήματα, ειδικά ο διαβήτης τύπου 1, είναι ανησυχητικά συχνά στα παιδιά. Το ψυχολογικό στρες μπορεί να εμπλέκεται και σε άλλες αυτοάνοσες ασθένειες, όπως η κοιλιοκάκη, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και η νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα, που εμφανίζονται συχνά και στα παιδιά.
Έχει παρατηρηθεί ότι η ίδια η αυτοάνοση νόσος προκαλεί ψυχολογικό στρες. Απέχουμε πολύ από το να κατανοήσουμε πλήρως πώς το μακροχρόνιο ψυχολογικό στρες συνδέεται με την αυτοάνοση απόκριση σε παιδιά με υψηλό κίνδυνο ή ήδη διαγνωσμένη αυτοάνοση νόσο.
Κατά τη θεραπεία αυτοάνοσων νοσημάτων στα παιδιά, οι ιατροί συχνά ακολουθούν μια συλλογική προσέγγιση -τόσο με τη διάγνωση όσο και με τη θεραπεία, προκειμένου να παρέχουν μια πιο εμπεριστατωμένη αξιολόγηση. Αυτή η διαδικασία μπορεί επίσης να περιλαμβάνει ειδικούς, με ειδική εκπαίδευση στη θεραπεία αυτών των τύπων διαταραχών στα παιδιά, μαζί με έναν κύριο ειδικό που κατευθύνει τη θεραπεία και καθοδηγεί την προσπάθεια όλων των φροντιστών.
Αντιμετώπιση αυτοάνοσων διαταραχών στα παιδιά
Το Αμερικανικό Κολέγιο Ρευματολογίας (ACR) (4/3/2022) δημοσίευσε οδηγίες σχετικά με την αντιμετώπιση της νεανικής ιδιοπαθούς αρθρίτιδας, με έμφαση στη θεραπεία της συστηματικής ΝΙΑ και της ολιγοαρθρίτιδας, καθώς και στις μη φαρμακολογικές θεραπείες (υγιεινής διατροφής κατάλληλης για την ηλικία/ Το φολικό ή το φολινικό οξύ, σε συνδυασμό με μεθοτρεξάτη (MTX)/ κατάλληλοι εμβολιασμοί).
Φαρμακευτικές θεραπευτικές επιλογές
Περιλαμβάνουν τα κορτικοστεροειδή (με προσοχή από τον θεράποντα ρευματολόγο), μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), μεθοτρεξάτη και βιολογικούς παράγοντες.
Επειδή πολλά Αυτοάνοσα νοσήματα, ξεκινούν σε σχετικά νεαρή ηλικία και είναι χρόνια, και οι θεραπείες είναι δύσκολες, αντιπροσωπεύουν σημαντική προσωπική και οικονομική επιβάρυνση για τα άτομα και τις οικογένειές τους.
Συμπερασματικά
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολέγιο Ρευματολογίας (ACR) (4/3/2022): «Το πεδίο έχει αλλάξει τρομερά από τις προσπάθειες του 2011 και του 2013, επομένως χρειάζεται να προσαρμόσουμε την αντιμετώπιση κάθε ιατρού στην σημερινή εποχή, προκειμένου να προσφέρουμε στους ασθενείς -που αποτελούν το μέλλον κάθε χώρας – την πιο ευέλικτη και τελευταίας τεχνολογίας φροντίδα». Απαραίτητη προϋπόθεση: Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ!!
