Προτού ξεκινήσουμε να μιλάμε πιο συγκεκριμένα ας δούμε για αρχή τι είναι η τροφική αλλεργία. Η τροφική αλλεργία ορίζεται ως μια αντίδραση με ειδικό αλλεργικό μηχανισμό του ανοσοποιητικού συστήματος, έναντι αλλεργιογόνων που βρίσκονται στις τροφές. Η βαρύτητα κάθε αντίδρασης ποικίλλει και μπορεί να κυμαίνεται από ήπιες, τοπικές αντιδράσεις μέχρι γενικευμένη κνίδωση και σοβαρή αναφυλαξία.
Ποιες τροφές προκαλούν αλλεργίες – δυσανεξίες;
Αλλεργίες: Συνήθως αλλεργίες προκαλούν τροφές με πρωτεΐνες. Τα θαλασσινά, τα γαλακτοκομικά και οι ξηροί καρποί, είναι οι συνήθεις ύποπτοι για τροφικές αλλεργίες, αλλά παρατηρούνται και αλλεργίες και στη σόγια και στα φρούτα, και στα ψάρια κ.ά.
Δυσανεξίες: Η λακτόζη (ουσία στο γάλα), η γλουτένη (ουσία στο σιτάρι και στα δημητριακά), τα συντηρητικά και τα χημικά πρόσθετα (κυρίως τα τεχνητά χρώματα, όπως η ταρτραζίνη ή τα θειώδη άλατα, τα ενισχυτικά γεύσης και αρώματος όπως το γλουταμινικό νάτριο – MSG και τα συντηρητικά – νιτρικά άλατα των κρεάτων) κάποιων τροφών είναι τα συστατικά που συνήθως προκαλούν τροφικές δυσανεξίες.
Τα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε
Τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας μπορεί να εκδηλωθούν και με κατανάλωση πολύ μικρής ποσότητας (ιχνών) από το υπεύθυνο τρόφιμο. Σε κάποιες, σπανιότερες, περιπτώσεις, αρκεί η εισπνοή ατμών της τροφής ή ακόμα και η δερματική επαφή με αυτή για να εμφανιστούν συμπτώματα.
Οι άμεσου τύπου αντιδράσεις είναι οι συχνότερες και εκδηλώνονται συνήθως μέσα σε λεπτά, μέχρι και ώρα από το φαγητό. Η σοβαρότητα τους ποικίλει, από ήπιες μέχρι και εξαιρετικά σοβαρές αναφυλακτικές αντιδράσεις. Στις αντιδράσεις αυτές, συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν από διάφορα όργανα και συστήματα.
Γαστρεντερικές ενοχλήσεις: Είναι κοινό σύμπτωμα και στις αλλεργίες και στις δυσανεξίες. Ενοχλήσεις όπως πόνος στο στομάχι, καούρες, φούσκωμα, ναυτία, διάρροια κ.λπ., είναι συμπτώματα που συχνά θυμίζουν αυτά της τροφικής δηλητηρίασης, αλλά μπορεί να οφείλονται σε κάποια αλλεργία ή δυσανεξία.
Πόνος στο στήθος – δυσκολία κατάποσης: Πρόκειται για ένα από τα πιο σοβαρά συμπτώματα τροφικής αλλεργίας, καθώς ο οργανισμός απελευθερώνει μαζικά ηωσινόφιλα (λευκά αιμοσφαίρια) στον οισοφάγο, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται στο σημείο φλεγμονή και να στενεύει η πεπτική οδός.
Εξανθήματα: Η εμφάνιση εξανθημάτων σε διάφορα σημεία του σώματος, καθώς και το πρήξιμο στις αρθρώσεις και τα δάχτυλα και η φαγούρα ή οι κοκκινίλες σε κάποιες περιοχές του σώματος ή και του προσώπου αποτελούν σύμπτωμα τροφικής αλλεργίας.
Πτώση της αρτηριακής πίεσης: Η τροφική αλλεργία μπορεί να προκαλέσει πτώση της πίεσης, ζαλάδα ακόμα και λιποθυμία.
Βήχας και φαγούρα γύρω από το στόμα: Ένα σύμπτωμα που παρουσιάζουν όσοι έχουν αλλεργία συνήθως σε κάποιο φρούτο ή λαχανικό.
Πώς αντιμετωπίζεται η τροφική αλλεργία;
Τα βασικά σημεία στη σωστή αντιμετώπιση της τροφικής αλλεργίας είναι τα εξής:
- η αναγνώριση της τροφής που ευθύνεται για την αλλεργία του ασθενούς, όπως επίσης και άλλων τροφών που πιθανώς θα του προκαλέσουν αντίδραση.
- η σωστή εκπαίδευση του ασθενούς για την αναγνώριση των συμπτωμάτων ενός επεισοδίου αναφυλαξίας, όπως και τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσει σε επιτυγχάνεται με μία σειρά διαγνωστικών δοκιμασιών. Σε κάθε περίπτωση, το βασικό που έχει να κάνει κανείς που παρατηρεί πως έχει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα είναι να επισκεφτεί έναν αλλεργιολόγο, που με ειδικές εξετάσεις, όπως δερματικά τεστ ή εξετάσεις αίματος, θα εντοπίσει την τροφή που πιθανά προκαλεί αλλεργία. Τα αλλεργικά επιδερμικά τεστ συνήθως βοηθούν στο να διαπιστωθεί ποιες τροφές προκαλούν τα αλλεργικά συμπτώματα, ενώ οι εξετάσεις αίματος (RAST) ειδικεύονται στην ανίχνευση των αντισωμάτων που είναι ειδικά για το αλλεργιογόνο πουμπορεί να συσχετιστεί με τα συμπτώματα του ασθενή. Έτσι ο γιατρός μπορεί να συστήσει και την ανάλογη θεραπεία που είτε περιλαμβάνει την λήψη φαρμάκων είτε απλά την πλήρη αποφυγή της τροφής.
- η αναζήτηση και επιβεβαίωση τροφών που ο ασθενής μπορεί να καταναλώσει με ασφάλεια. Για να επιβεβαιωθεί πως ένας ασθενής μπορεί με ασφάλεια να καταναλώσει κάποιο ύποπτο τρόφιμο σε αρκετές περιπτώσεις θα χρειαστεί να γίνει δοκιμασία πρόκλησης στην τροφή.
