Εγκυμοσύνη και γάτα: πάνε ή δεν πάνε μαζί;

Η μόλυνση από το Toxoplasma gondii (Τοξοπλάσμωση) αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μιας γυναίκας, λόγω των πιθανών επιπτώσεών της στην υγεία του εμβρύου.

Όσον αφορά τη γάτα, η ίδια μολύνεται κυρίως με την κατανάλωση ωμού κρέατος (πρόσβαση σε κάδους απορριμμάτων ή κυνήγι θηραμάτων όπως τα πτηνά και τα τρωκτικά).

Τοξοπλάσμωση και άνθρωπος – σχέση με τη δημόσια υγεία

Στο μεγαλύτερο ποσοστό του ανθρώπινου πληθυσμού, το 90% των μολύνσεων από T.gondii, ατόμων με ικανοποιητική ανοσοαπάντηση, είναι ασυμπτωματικές. Στις συμπτωματικές μολύνσεις παρατηρούνται συμπτώματα της κοινής γρίπης. Πιο σπάνιες κλινικές εκδηλώσεις της νόσου είναι η εγκεφαλίτιδα, η ηπατίτιδα, η μυοκαρδίτιδα και η πνευμονία.
Η μόλυνση της εγκύου μπορεί να προκαλέσει συγγενή τοξοπλάσμωση, καθώς το T. gondii μεταφέρεται μέσω του πλακούντα στο έμβρυο σε ένα ποσοστό 20 – 50%.
Η συγγενής τοξοπλάσμωση μπορεί να προκαλέσει το θάνατο ή σοβαρές οφθαλμολογικές και νευρολογικές διαταραχές στο έμβρυο, όπως είναι η υδροκεφαλία, καθυστέρηση και επιληπτικές κρίσεις.

Πρόληψη στον άνθρωπο

• Αποφυγή κατανάλωσης ωμού ή ατελώς ψημένου κρέατος. Το κρέας να μαγειρεύεται σε θερμοκρασία άνω των 60°C.
• Είναι υποχρεωτική η τήρηση των κανόνων υγιεινής στην κουζίνα με τη χρήση γαντιών και το καλό πλύσιμο των χεριών ειδικά όταν γίνονται χειρισμοί σε ωμό κρέας.
• Καλό πλύσιμο όλων των μαγειρικών σκευών και επιφανειών όπου έγινε επεξεργασία ωμού κρέατος.
• Όλα τα φρούτα και τα λαχανικά πρέπει να πλένονται καλά πριν καταναλωθούν με σκοπό να απομακρύνονται όλα τα υπολείμματα χώματος που μπορεί να περιέχουν ωοκύστεις του παρασίτου.
• Υποχρεωτική είναι η χρήση γαντιών και το σχολαστικό πλύσιμο χεριών των ατόμων που ασχολούνται με την κηπουρική.
• Περιορισμός των γατών εντός του σπιτιού και αποφυγή ταΐσματός τους με ωμό κρέας (αποφυγή BARF).
• Η άμμος υγιεινής της γάτας πρέπει να αλλάζει καθημερινά και να καθαρίζεται κατά προτίμηση με ζεστό νερό. Η αμμολεκάνη πρέπει να απολυμαίνεται, ενώ το άτομο που την αλλάζει (ειδικά αν είναι έγκυος γυναίκα) θα πρέπει να φοράει γάντια και να πλένει τα χέρια του μόλις ολοκληρώσει το καθάρισμά της. Ιδανικότερα, την περίοδο της εγκυμοσύνης το καθάρισμα της αμμοδόχου να πραγματοποιείται από άλλο μέλος της οικογένειας.

Στη συνέχεια, παραθέτω ορισμένες χρήσιμες πληροφορίες για τους ιδιοκτήτες γατών, με σκοπό να καταρρίψω ορισμένους «αστικούς μύθους» σχετικά με το τοξόπλασμα και τη συμβίωση με τη γάτα:

✓ Η επαφή με τις γάτες (χάιδεμα, γλείψιμο, γρατζούνισμα, κατανάλωση τριχών γάτας, δάγκωμα από γάτα μολυσμένη ή μη από το τοξόπλασμα) δεν αποτελεί κίνδυνο άμεσης μόλυνσης για τον άνθρωπο.
✓ Δεν συνιστάται η ορολογική εξέταση των υγιών γατών (με λήψη αίματος) για τον εντοπισμό αντισωμάτων κατά του T. gondii, καθώς δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν δείκτης κινδύνου μόλυνσης του ιδιοκτήτη. Οι περισσότερες οροθετικές υγιείς γάτες αλλά και εκείνες που εκδηλώνουν συμπτώματα, ΔΕΝ διασπείρουν ωοκύστεις (μια από τις τρεις μολύνουσες μορφές του παρασίτου) στο περιβάλλον.

Εν κατακλείδι, η σωστή ενημέρωση και ειδικότερα η εφαρμογή των μέτρων πρόληψης που προαναφέραμε μπορεί να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο μόλυνσης των γατών και των ιδιοκτητών που συμβιώνουν μαζί τους, από το παράσιτο Toxoplasma gondii.