H Φιλιώ Λαζανά είναι θεατρική παραγωγός και βραβευμένη συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Πριν την κερδίσει ο καλλιτεχνικός χώρος, εργάστηκε πολλά χρόνια στον τομέα του τουρισμού ως διευθύντρια τουριστικού φορέα και καθηγήτρια τουριστικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Αυτό που την έκανε να αλλάξει επαγγελματική κατεύθυνση ήταν η γέννηση της κόρης της, γιατί ξύπνησε μέσα της μια δημιουργικότητα, που είχε ξεχασμένη από παιδί.
Εκτός από τον «Αλεξικέραυνο» (εκδ. The Book Project) έχει εκδώσει δύο παιδικά βιβλία σε συνεργασία με το Μεταίχμιο («Οι Πεταλιές της Κορίνας» και το «Ένα αγόρι που το έλεγαν…»), ενώ το τέταρτο παιδικό βιβλίο της «Γελωτοασπίδες» μόλις κυκλοφόρησε.
Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με την παιδική λογοτεχνία;
Από πιτσιρικάκι μου άρεσε να γράφω… ημερολόγιο, σκέψεις, κτλ. Μεγαλώνοντας το άφησα, ή μάλλον το ξέχασα. Με το που κράτησα την κόρη μου πρώτη φορά αγκαλιά το 2009, ένιωσα ότι ξαναγεννήθηκα κι εγώ. Κι άρχισα πάλι να γράφω. Η «επίσημη», αν μπορούμε να την πούμε έτσι, αρχή στην παιδική λογοτεχνία έγινε το 2015, όταν έλαβα το πρώτο βραβείο για το παραμύθι μου «Το Γκαζάκι και οι 12 γυαλιστεροί βόλοι» στον διαγωνισμό ,που διοργάνωσε το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου.
Κυκλοφόρησε πρόσφατα ο « Αλεξικέραυνος». Πώς προέκυψε η ιδέα και τι μήνυμα θα ήθελες να μεταφέρεις στα παιδιά;
Η ιδέα για τον «Αλεξικέραυνο», το νέο μου μωρό από τις εκδόσεις The Book Project σε εικονογράφηση της Μιμίκας Καπούλα, προήλθε από μια συζήτηση μεταξύ φίλων. Τότε αναμέναμε μεγάλη κακοκαιρία και για να καθησυχάσει ένας από την παρέα κάποιους που ανησυχούσαν, ανέφερε ότι τα ψηλά κτίρια έχουν αλεξικέραυνα. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, ξεπήδησε μπρος τα μάτια μου ένας υπερήρωας: ο Αλεξικέραυνος. Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι μας δίνει δύναμη να μετατρέπουμε την αρνητική ενέργεια σε θετική. Έτσι, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον θυμό, τη βία, τα πειράγματα και να τα μετατρέψουμε σε κάτι καλό.
Μπορούμε τελικά να είμαστε Αλεξικέραυνοι;
Αυτό ακριβώς είναι και το ζητούμενο του βιβλίου. Να ανακαλύψουν οι μικροί αναγνώστες, με τη βοήθεια του υπερήρωα, ότι τελικά μέσα μας κρύβεται όλη η δύναμη, που χρειαζόμαστε για να διαχειριστούμε δύσκολες καταστάσεις. Ότι εμείς οι ίδιοι έχουμε έναν ήρωα, μικρό ή μεγάλο, μέσα μας!
Πώς ξεκινάς να γράφεις μια ιστορία, τι σε εμπνέει;
Πραγματικά οτιδήποτε μπορεί να με εμπνεύσει. Μια περίεργη λέξη, ένας ήχος, μια εικόνα, ένα τραγούδι. Για μένα η μαγεία είναι αληθινή: κρύβεται δίπλα μας και περιμένει να την αναγνωρίσουμε.
Η κόρη σου διαβάζει τα βιβλία σου; Τι είδους κριτική σου κάνει;
Εννοείται πως αποζητώ την έγκριση της πιο φανατικής και συνάμα απαιτητικής μου αναγνώστριας. Επειδή και στην κόρη μου αρέσει πολύ το διάβασμα, έχει άποψη και πολλές φορές μου δίνει ιδέες για την πλοκή, ή για τις επιλογές των ηρώων.
Πώς μπορούμε να κάνουμε τα παιδιά να αγαπήσουν το διάβασμα και την ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων;
Με τα σημερινά δεδομένα μοιάζει σχεδόν με άθλο! Θα έλεγα ότι ο καλύτερος τρόπος για να το πετύχουμε είναι δίνοντας ως γονείς το παράδειγμα. Εάν τα παιδιά βλέπουν εμάς να διαβάζουμε, τότε είναι πιθανότερο να ακολουθήσουν το παράδειγμά μας.
Επίσης, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα σχολεία έχουν εντάξει το μάθημα της φιλαναγνωσίας. Προσωπικά, έχω επισκεφτεί ως συγγραφέας δεκάδες σχολεία και θέλω να συνεχίσω να το κάνω. Τα παιδιά να μαθαίνουν, ότι το βιβλίο δεν είναι απλά αντικείμενο, αλλά ότι έχει χρειαστεί ένα ολόκληρο ταξίδι για να μπορέσουν να κρατήσουν αυτό το «αντικείμενο» στα χέρια τους.
Πώς μπορούμε να επιλέξουμε το κατάλληλο βιβλίο σήμερα ανάμεσα σε τόσους τίτλους;
Η αλήθεια είναι ότι η βιβλιοπαραγωγή είναι τεράστια, ορισμένες φορές και μεγαλύτερη από το ίδιο το αναγνωστικό κοινό. Θεωρώ ότι δεν υπάρχει κάποια «συνταγή» για να ξέρουμε αν το βιβλίο είναι κατάλληλο. Αυτό που θα συμβούλευα τους γονείς είναι να πάνε με τα παιδιά μια βόλτα στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς και να τα αφήσουν να κάνουν την επιλογή τους. Να διαλέξουν όποιο βιβλίο μιλήσει εκείνη τη στιγμή στην καρδιά τους.
Δεν είναι απαραίτητο όλα τα βιβλία να περνούν πάντα κάποιο μήνυμα. Πολλές φορές το ταξίδι που κάνουμε διαβάζοντας είναι το ίδιο το μήνυμα. Είναι σαν να βγαίνουμε μια βόλτα, χωρίς συγκεκριμένο προορισμό, και τελικά να καταλήγουμε σε μια περιπλάνηση, που μας γεμίζει εικόνες και συναισθήματα.
Από όλα τα βιβλία σου, ποιό είναι αυτό που θα έλεγες ότι είναι το πιο προσωπικό σου;
Δύσκολη ερώτηση… όλα έχουν κάτι προσωπικό μου. Μπορεί να έχω κρύψει μέσα στους ήρωες ένα αγαπημένο μου πρόσωπο, μια κατάσταση που έχω ζήσει, μια φορτισμένη συγκινητικά στιγμή. Όλα έχουν ένα κομμάτι από την ψυχή μου.
Επίσης, κάνεις και το Κids Μystery Club. Πες μας λίγα λόγια γι’ αυτό το πρότζεκτ; Από ποια ηλικία μπορούν τα παιδιά να συμμετέχουν;
Το Kids Mystery Club είναι κάτι που δημιουργήσαμε με πολλή αγάπη με τον σύζυγό μου, Γιάννη. Πρόκειται για παιχνίδια μυστηρίου και περιπέτειας. που απευθύνονται σε παιδιά δημοτικού. Οργανώνουμε πάρτι μυστηρίου, όπου τα παιδιά γίνονται ντετέκτιβ για μια μέρα και προσπαθούν να λύσουν ένα μυστήριο! Παράλληλα, έχουμε και πολλά σχετικά επιτραπέζια παιχνίδια, π.χ. κυνήγια θησαυρού, παιχνίδια ρόλων κτλ, τα οποία διατίθενται μέσα από την ιστοσελίδα μας και απευθύνονται σε παιδιά 4-11 ετών.
Ποια παιχνίδια τροφοδοτούν τη φαντασία των παιδιών;
Υπάρχουν πολλά, αλλά θα σταθώ σε αυτά που τα καλούν να κάνουν επιλογές, να σκεφτούν έξω από τα τετριμμένα, να πρωτοτυπήσουν και να συνεργαστούν. Αυτή ακριβώς είναι η φιλοσοφία μας στο Kids Mystery Club.
Θυμάσαι τον εαυτό σου παιδί. Λειτουργείς σε όσα κάνεις με γνώμονα αυτό;
Είχα την τύχη να έχω υπέροχους γονείς και νοσταλγώ την παιδική μου ηλικία. Γι’ αυτό πάντα προσπαθώ να κρατώ ενεργό το παιδί που έχω μέσα μου. Νομίζω ότι εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και τη μεγάλη στροφή στην επαγγελματική μου ενασχόληση.
Τι άλλο ετοιμάζεις γι’ αυτή τη χρονιά;
Τώρα κυκλοφορεί το τέταρτο παιδικό μου βιβλίο, που έχει τίτλο «Γελωτοασπίδες» από τον εκδοτικό οίκο ΜΕΜΕΝΤΟ σε εικονογράφηση της Δήμητρας Παπαδημητρίου. Είναι το καλύτερο δώρο που θα μου φέρει αυτή τη χρονιά ο Άγιος Βασίλης! Παράλληλα, φέτος ξεκινάμε μαζί με μια εξαιρετική θεατρολόγο και ηθοποιό, την Αθηνά Μπερδέκα, μαθήματα για την προετοιμασία εισαγωγής των παιδιών στα Καλλιτεχνικά Γυμνάσια. Γενικά, η φετινή μου χρονιά είναι αφιερωμένη στα παιδιά και είμαι υπερ-ενθουσιασμένη για αυτό!
