Η Βέρα Σαββίδη μας συστήνει τον ευαίσθητο, δυναμικό και χαρισματικό Λεφτέρη!
Πώς γεννήθηκε ο Λεφτέρης, ο ήρωας του βιβλίου σας και πώς θα περιγράφατε τον χαρακτήρα του;
Ο Λεφτέρης έκανε την εμφάνισή του από πολύ νωρίς, αρχικά μέσα από μια προσωπική, και στη συνέχεια, μέσα από μια επαγγελματική πορεία. Περίμενε καρτερικά να ωριμάσει και να μετουσιωθεί σε ήρωα παραμυθιού, ώστε να μπορέσει με απλό, ανάλαφρο και περιεκτικό τρόπο, να αφηγηθεί την ιστορία του και να τη μοιραστεί με μικρούς και μεγάλους. Ο Λεφτέρης λοιπόν, ήταν πάντα παρών στα πρόσωπα των ανθρώπων που συναντούσα μέσα στα πλαίσια των ομάδων που συντόνιζα, και κυρίως των παιδιών, των μαθητών μου.
Πάντα και παντού, υπήρχε ένας «Λεφτέρης» που καλούνταν να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες του, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, να διαχειριστεί τα κάθε λογής εμπόδια και να ωριμάσει, να μεγαλώσει μέσα από αυτή την εμπειρία. Όσοι συντονίζουμε και εμψυχώνουμε ομάδες, γινόμαστε κοινωνοί αυτής της μοναδικής διαδικασίας με μοναδικούς και ξεχωριστούς ανθρώπους, που έχουν μια μοναδική και ξεχωριστή πορεία. Τα ίδια τα παιδιά λοιπόν, από πολύ νωρίς αποτέλεσαν την έμπνευση για την ιστορία του μικρού Λεφτέρη, το κάλεσμα σε ένα μοναδικό κάθε φορά, ταξίδι, με όχημα την ενσυναίσθηση και την υπομονή, τη διακριτικότητα, την αγάπη και τη στήριξη. Με κινητήρια δύναμη, αυτή που ωθεί τα πράγματα να προχωράνε και να εξελίσσονται.
Μέσα στο παραμύθι εμφανίζονται με έναν ιδιαίτερο τρόπο οι υποστηρικτικές φωνές, αυτές που αποδέχονται, ενθαρρύνουν και βοηθούν, μα και οι άλλες, οι αυστηρές, οι απορριπτικές, οι απαξιωτικές, οι άκαμπτες, που με την απολυτότητά τους και την αναλγησία τους, δημιουργούν εμπόδια στο προχώρημά μας. Αυτές που καλούμαστε να διαχειριστούμε, για να προχωρήσουμε και να ωριμάσουμε. Ο Λεφτέρης κατάφερε να το πράξει.
Ο Λεφτέρης, είναι ξεχωριστός και μοναδικός, όπως ο κάθε άνθρωπος, από πολύ νωρίς. Χαρισματικός και αυθόρμητος. Αγαπά το παιχνίδι, τη φύση και τη μουσική. Είναι δυναμικός αλλά και ευαίσθητος. Παρατηρεί τον κόσμο γύρω του και τον επεξεργάζεται δημιουργικά, με τους στίχους και το ακορντεόν του. Επιμένει σθεναρά να υπερασπίζεται το δίκαιο και φαίνεται να έχει υγιή επίγνωση των δικαιωμάτων του, παρόλο το νεαρό της ηλικίας του. Τολμά να συνομιλεί με τις δυσκολίες του, έχει το θάρρος της γνώμης του, υπερασπίζεται αυτά που αγαπά και όσα έχουν γι’ αυτόν νόημα και αξία. Και κυρίως την ταυτότητά του. Τα «φ» του. Ο Λεφτέρης με φ, έχει μια ιδιαιτερότητα. Η διαφορετικότητά του δεν τον καθιστά τρωτό, αλλά απεναντίας, τον οπλίζει με μια έφεση στη δημιουργικότητα.
Ο Λεφτέρης κάθε πρωί αντάλλαζε μια καλημέρα με την Ηλιαχτίδα του. Πόσο δύσκολο είναι να βρούμε ή να δούμε την προσωπική μας ηλιαχτίδα και πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να καλωσορίσουν την ηλιαχτίδα τους;
Σύμφωνα νε τον Ντοστογιέφσκι, «ό,τι χρειάζεται η ψυχή ενός παιδιού είναι το φως του ήλιου, τα παιχνίδια, το καλό παράδειγμα, και λίγη αγάπη».
Ακριβώς αυτό. Η Ηλιαχτίδα στο παραμύθι, έρχεται κάθε πρωί, είναι ξεκάθαρη, σταθερή και συνεπής στην παρουσία της. Αυτή η σταθερότητα παρέχει μια ασφάλεια για το παιδί. Η σχέση του μικρού Λεφτέρη με την Ηλιαχτίδα είναι κομβική, ουσιαστική και αδιαπραγμάτευτη. Ο δεσμός του μαζί της αποτελεί την πιο πολύτιμή του σχέση. Βλέπουμε ξεκάθαρα πως αυτή τον αποδέχεται, τον ενθαρρύνει, τον στηρίζει και φωτίζει τη ζωή του. Τον καθιστά ικανό να «βλέπει». Αποτελεί το βασικό του εφόδιο, ώστε να είναι σε θέση να διαχειριστεί τις δυσκολίες του. Τα παιδιά έχουν ανάγκη από αγάπη και σεβασμό. Αποδοχή και υγιή όρια. Η Ηλιαχτίδα της ιστορίας δεν αναλαμβάνει να του λύσει τα προβλήματα ή να πράξει η ίδια τα δέοντα σε ώρα ανάγκης. Του έχει όμως δώσει τα βασικά εφόδια για να αισθάνεται αυτοεκτίμηση και να είναι σε θέση να διαπραγματευτεί τη ζωή του. Ο συμβολικός ρόλος της ηλιαχτίδας είναι, θα μπορούσαμε να πούμε, γονεϊκός.
Έχει συντελέσει καθοριστικά στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. Ο Λεφτέρης έχει εισπράξει αγάπη, σεβασμό και αποδοχή από πολύ νωρίς. Έχει διαμορφώσει τη λεγόμενη «συναισθηματική ασφάλεια». Η Ηλιαχτίδα του κάθε πρωί τον «ξυπνά», κυριολεκτικά και μεταφορικά. Τον ξυπνά γιατί είναι ώρα να ξυπνήσει, και αυτό συνδέεται κατά κάποιο τρόπο με τα υγιή όρια. Μα πέρα από αυτό, τον φωτίζει και τον αφυπνίζει με την επαφή, την απαλή χροιά της φωνής και τη ζεστασιά της αγκαλιάς της. Τον ενεργοποιεί θετικά για την κάθε καινούργια μέρα. Για τον λόγο αυτό, ο Λεφτέρης που έχει μεγαλώσει μέσα σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό σύμπαν, αιφνιδιάζεται όταν οι απρόσκλητοι Οχιδεμπορήδες επιδιώκουν να του στερήσουν όλα όσα δικαιωματικά του ανήκουν. Κλονίζεται και ευτυχώς αντιδρά σε αυτή την αδικία, καθώς δεν μπορεί να διανοηθεί πως θα στερηθεί το φως. Έτσι, επιλέγει να παλέψει για την ταυτότητά του και για όσα αγαπά και εκτιμά. Δεν δέχεται να παραιτηθεί και να χάσει τον εαυτό του, υιοθετώντας μια διαστρεβλωμένη αντίληψη για την αξία του.
Επομένως, για να βοηθήσουμε τα παιδιά να καλωσορίσουν την Ηλιαχτίδα τους, είναι απαραίτητο να σεβαστούμε και να αποδεχτούμε πρωτίστως εμείς οι ίδιοι την Ηλιαχτίδα τους. Τη μοναδικότητά τους. Και τη δική μας. Επίσης, χρειάζεται να προσπαθήσουμε με ειλικρίνεια να είμαστε «το καλό παράδειγμα», έτσι ώστε να χτίσουμε γέφυρες εμπιστοσύνης. Κάθε παιδί έχει ένα ακατέργαστο υλικό και ένα μοναδικό εύρος δυνατοτήτων που μπορεί να καλλιεργήσει.
Ας παίξουμε! Συμπληρώστε τη φράση. . .
Πρέπει να φροντίσουμε ώστε κάθε παιδί να. . .
…έχει τον χώρο και τον χρόνο που δικαιούται, ώστε να αναπνέει και να μεγαλώνει με ασφάλεια, καλλιεργώντας όσα εν δυνάμει το καθιστούν δημιουργικό. Να αφουγκραστούμε με σεβασμό τις ανάγκες του, και να εκτιμήσουμε τις ικανότητές του και τη μοναδικότητά του.
Πρέπει να φροντίσουμε ώστε να έχει καλλιεργήσει κριτική σκέψη, να εκφράζει τη βούλησή του, να είναι σε θέση να παίρνει πρωτοβουλίες και αποφάσεις, να αναγνωρίζει και αποδέχεται τις ικανότητες και τα ελαττώματά του, τα δυνατά του σημεία αλλά και τις αδυναμίες του. Να φροντίσουμε να μάθει πως και το λάθος επιτρέπεται, και να έχει ρεαλιστικές προσδοκίες για τον εαυτό του και τους άλλους. Τέλος, κάθε παιδί θα ήταν ωφέλιμο να αγαπήσει από νωρίς τα παραμύθια και τα βιβλία. Να φροντίσουμε να του ανοίξουμε ορίζοντες, να του δώσουμε μια ώθηση για να οικοδομήσει με τρόπο υγιή την αυτογνωσία και την αυτοεκτίμησή του.
Είναι σημαντικό να εξωτερικεύουμε τη σκέψη μας, να εκφράζουμε τη βούλησή μας και να παίρνουμε την ευθύνη των επιλογών μας. Ένα παιδί που έχει μεγαλώσει σε ένα πλαίσιο που του δίνει με σεβασμό χώρο για να σκέφτεται και να εκφράζεται, δεν παραμένει παθητικό, φοβισμένο και άβουλο. Εκφράζουμε εμείς οι μεγάλοι τα συναισθήματά μας και προσπαθούμε ο λόγος μας να είναι σε αρμονία με τη στάση μας και τις πράξεις μας. Διότι παίρνοντας ξεκάθαρη θέση χτίζουμε υγιή όρια και ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης. Αν δώσουμε στα παιδιά αρκετές πληροφορίες για τα συναισθήματά τους, ουσιαστικά τα βοηθάμε να μάθουν να τα ερμηνεύουν στον εαυτό τους και στους άλλους με αυτοπεποίθηση. Ο Λεφτέρης στο παραμύθι είναι εξοικειωμένος με το να έχει επίγνωση του συναισθηματικού του κόσμου και αυτό τον βοηθά να αλληλεπιδρά με τους άλλους, να εξωτερικεύει τη σκέψη του, να έχει την τόλμη να διεκδικεί πράγματα σημαντικά για τον εαυτό του και να πιστεύει πως αξίζει να είναι ευτυχισμένος.
Αν ο Λεφτέρης καλούνταν να δώσει μία μόνο συμβουλή σε ένα παιδί αυτή θα ήταν. . .
«Να είσαι ο εαυτός σου, να προσπαθείς για το καλύτερο και μην επιτρέπεις σε κανέναν να σε μειώνει και να σου επιβάλλει το σκοτάδι του».
Αν κλείνατε τη φιλοσοφία σας για τη ζωή σε μία φράση θα ήταν. . .
Αξίζει τον κόπο να προχωράμε στη ζωή και να αγωνιζόμαστε με αγάπη. Να αφουγκραζόμαστε την Ηλιαχτίδα μας και να πορευτούμε μαζί της.
Κλείνοντας θα θέλαμε να μοιραστείτε μαζί μας ένα όνειρό σας. . .
Ένα όνειρό μου είναι η ίδια η ιστορία που μας αφηγείται ο Λεφτέρης στο βιβλίο. Αυτός είναι και ο λόγος που το έγραψα: Ένα παιδί, το κάθε παιδί έχει τα εφόδια να υπερασπίζεται τον εαυτό του και κατορθώνει να υπερασπιστεί την ταυτότητά του, τα δικαιώματά του, τις αξίες του και αυτά που αγαπά. Κόντρα στους εφιάλτες και στις κάθε λογής δυσκολίες, τελικά το πετυχαίνει. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που όταν παρουσίασα για πρώτη φορά σε κοινό αυτό το παραμύθι, εμφανίστηκα με ένα αστείο νυχτικό και ένα μαξιλάρι, και επέλεξα να τους ανακοινώσω εξαρχής πως θα τους αφηγηθώ ένα όνειρο που μόλις είδα. Το ίδιο το παραμύθι στο βιβλίο κλείνει με τη φράση:
«Σας ευχαριστώ πολύ παιδιά, πάω τώρα να την ονειρευτώ…».
